Tổng kết và nhìn lại thị trường cà phê 2020 với nhiều khó khăn, thách thức

Thông tin chi tiết về tình hình sản xuất, biến động giá cả, tình hình tiêu thụ về thị trường cafe 2020 và dự báo cho tới gian tới.

Nền kinh tế bị suy thoái do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kéo dài 4 năm và dịch bệnh đã đẩy thị trường cafe 2020 đối mặt với nhiều khó khăn. Nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng thay đổi, dịch chuyển khiến cho lượng cung hàng hóa bị dư thừa gây ảnh hưởng đến giá cả.

THỊ TRƯỜNG CÀ PHÊ NĂM 2020 PHẢI TRẢI QUA NHIỀU KHÓ KHĂN
Thị trường cà phê năm 2020 phải trải qua nhiều khó khăn

THỊ TRƯỜNG CAFE THẾ GIỚI TRONG 2020 – TIN TỨC THỊ TRƯỜNG CÀ PHÊ

Tình hình sản xuất

Tình hình chung

Niên vụ 2020 – 2021, sản lượng cà phê thế giới dự kiến đạt 175,5 triệu bao cao hơn 7 triệu bao so với niên vụ trước. Dự báo sản lượng cà phê của Brazil sẽ chiếm phần lớn. Bởi vì vụ cà phê Arabica của quốc gia này bước vào mùa thu hoạch của chu kỳ sản xuất hai năm một lần. Đồng thời, cà phê Robusta có sản lượng kỷ lục.

Sản lượng tiêu thụ cà phê thế giới
Sản lượng tiêu thụ cà phê thế giới

Thị trường cà phê năm 2020 một số quốc gia khác

Brazil: Sản lượng cà phê Arabica dự tính đạt 47,8 triệu bao tăng 5,8 triệu bao so với niên vụ trước. Nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi đã hỗ trợ quá trình phát triển và kết trái ở nhiều vùng trồng cà phê. Bên cạnh đó, hầu hết các khu vực sản xuất đang bước vào năm thứ hai trong chu kỳ sản xuất hai năm một lần. Còn cà phê Robusta ước tính đạt mức kỷ lục với 20,1 triệu bao tăng thêm 1,6 triệu bao. Lượng mưa được phân bổ đều ở ba bang chiếm sản lượng lớn là Espirito Santo, Rondonia và Bahia. Cùng với việc cải tiến kỹ thuật và nhân giống vô tính đã thúc đẩy gia tăng sản lượng.

Colombia: Trong điều kiện thuận lợi, sản lượng cà phê Arabica của Colombia ước tính đạt 14,1 triệu bao.

Indonesia: Tại quốc gia này sản lượng cà phê vẫn đạt mức 10,7 triệu bao. Bởi vì, sản lượng Arabica cao hơn đã bù đắp cho Robusta. Kho dự trữ cuối vụ được dự báo sẽ duy trì ở mức 2,4 triệu bao do được hỗ trợ về giá. Trong khi đó, xuất khẩu ước tính giảm còn 6 triệu bao.

Ấn Độ: Thời tiết thuận lợi trong giai đoạn ra hoa và kết trái đã đẩy sản lượng dự kiến của Ấn Độ lên 5,3 triệu bao.

Tiêu thụ

Trong hai tháng đầu của niên vụ 2020 – 2021, tổng lượng cà phê xuất khẩu đạt 20,2 triệu bao cao hơn 6,5% so với cùng kỳ niên vụ trước. Xuất khẩu cà phê nhìn chung đều giảm ngoại trừ xuất khẩu cà phê Arabica của Brazil. Xuất khẩu cà phê của Brazil sang Bắc Mỹ chiếm 22,9% và châu Âu chiếm 51,8% trong tổng lượng xuất khẩu. Do nhu cầu về cà phê tăng mạnh trở lại và các doanh nghiệp xuất khẩu của nước này đã khắc phục được một số khó khăn về thiếu hụt container chở hàng.

Trong niên vụ 2019 – 2020, nhập khẩu của EU giảm 2,6% xuống 78,32 triệu bao và Mỹ giảm 10% xuống 28,36 triệu bao.

Xuất khẩu cà phê hòa tan của các nước sản xuất giảm 8,2% xuống 1,75 triệu bao. Cà phê rang xay giảm 5,5% xuống 103.800 triệu bao. Xuất khẩu của Brazil tăng là do xuất khẩu cà phê Arabica xanh tăng 11,9% đạt 12,56 triệu bao và cà phê Robusta xanh tăng 1,1% đạt 5,79 triệu bao.

Nhập khẩu cà phê thế giới niên vụ 2019 - 2020
Nhập khẩu cà phê thế giới niên vụ 2019 – 2020

Diễn biến giá

Trong tháng 12/2020, giá cà phê được hỗ trợ bởi nhu cầu tương đối ổn định và sự mất giá của đồng USD. Sản lượng dự trữ cà phê nhân tiếp tục giảm ở các nước nhập khẩu lớn như Mỹ.

Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản nhận định, tháng 12/2020, giá cà phê thế giới trên các sàn phái sinh biến động trái chiều. Giá cà phê giảm khi đa số giới đầu cơ đang thận trọng trước tin tức tiêu cực của nền kinh tế thế giới do dịch bệnh gây ra và chờ đợi được cung cấp vắc xin.

Chỉ số giá cà phê ICO từ tháng 12/2018 đến tháng 12/2020
Chỉ số giá cà phê ICO từ tháng 12/2018 đến tháng 12/2020

Dự báo

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, nhu cầu tiêu thụ cà phê hòa tan tại nhà đang tăng lên do giãn cách xã hội. Tuy nhiên, giá cà phê Robusta vẫn chưa được cải thiện nhiều. Do nền kinh tế thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ suy thoái nghiêm trọng do Covid – 19.

Theo ICO, mức tiêu thụ cà phê toàn cầu trong quý IV năm 2020 có khả năng sụt giảm. Vì các quốc gia tiêu thụ cà phê hàng đầu thế giới ở phía Bắc bán cầu đã phải đóng cửa một phần vì dịch bệnh tái bùng phát. Tình trạng cung vượt cầu đã diễn ra trên toàn cầu với ước tính 1,24 triệu bao.

Số ca nhiễm Covid -19 gia tăng khiến cho nhu cầu hàng hóa có nguy cơ sụt giảm mạnh. Do đó, ngành cà phê cũng phải đối mặt với nhiều sự bất ổn về doanh thu.

GIÁ CÀ PHÊ THẾ GIỚI TRÊN THỊ TRƯỜNG 2020 TỪ NAY ĐẾN 2021 SẼ RA SAO?

Giá cà phê phải chịu nhiều ảnh hưởng do dịch bệnh.

Tại sao đầu tư vào cà phê?

Nếu xét về mặt hàng xuất khẩu thì cà phê không phổ biến như khoáng sản hay dầu thô. Tuy nhiên, đây lại là một trong những loại hàng hóa được giao dịch nhiều nhất trên thế giới. Cà phê được mua vào để chống lạm phát cho tới mặt hàng được ưa chuộng khi USD sụt giảm. Giá trị xuất khẩu của ngành cà phê đạt 20 tỷ USD, cung cấp 2 tỷ tách cà phê mỗi ngày trên thế giới.

Sự thay đổi trong sản xuất dẫn đến biến động giá cà phê

Tình trạng sản xuất tăng vượt quá nhu cầu tiêu thụ ở Brazil cùng với đồng real giảm mạnh so với USD đã làm cho giá cà phê có xu hướng giảm từ cuối năm 2016 cho đến năm 2019. Tháng 5/2019, giá cà phê Arabica giảm xuống 0,87 UScent/lb, từ mức ‘đỉnh’ lịch sử vào năm 2011 là 3,06 USD/lb.

Niên vụ 2018 – 2019, sản lượng của Brazil đạt mức cao kỷ lục sau đó bị sụt giảm và nguồn cung bị quản lý chặt. Sản lượng của Brazil giảm cùng với đồng real của Brazil đã mạnh lên làm xu hướng giá tăng vào nửa cuối năm 2019. Ngoài ra, thị hiếu của khách hàng cũng dần thay đổi.

Triển vọng giá cà phê trên thị trường từ nay đến cuối năm 2020 và năm 2021 sẽ ra sao?

Các nhà phân tích dự đoán, thị trường cà phê sẽ tiếp tục chịu nhiều áp lực do Chính phủ các nước đưa ra các biện pháp phong tỏa để ngăn chặn làn sóng dịch bệnh. Vì thế nhu cầu tiêu thụ tại các cửa hàng vẫn còn hạn chế. Người tiêu dùng lựa chọn thưởng thức cà phê tại nhà nhiều hơn.

Fitch Solutions dự đoán giá cà phê Arabica trung bình là 1,05 USD/lb trong năm 2021 và 2022, nhưng sẽ giảm xuống trung bình 1,10 USD/lb vào năm 2020.

Citibank hạ dự báo giá Arabica trong 3 tháng tới xuống 1,07 USD/lb.

WalletInvestor.com dự đoán giá cà phê Arabica sẽ giảm từ 1,08 USD/lb của tháng 12/2020 xuống 1 USD vào tháng 12/2021.

THỊ TRƯỜNG CAFE VIỆT NAM

Sản xuất

Niên vụ 2019 – 2020, sản lượng cà phê Việt Nam đạt 1,8 triệu tấn, giảm 5% so với niên vụ trước. Hiện chúng ta đã thu hoạch được 70% lượng cà phê Robusta của niên vụ 2020 – 2021. Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Cacao Việt Nam dự đoán trong niên vụ 2020 – 2021 sản lượng cà phê sẽ giảm khoảng 15% do ảnh hưởng của hạn hán và mưa lũ. Mức này cao hơn so với mức dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) là 3,5%.

Theo Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản, mùa vụ năm nay của cà phê Việt Nam bị mất mùa và thu hoạch chậm hơn nên chưa tạo áp lực lên thị trường. Kỹ thuật thu hoạch và phơi sấy đã được chú trọng nhằm thúc đẩy giá cà phê đi lên.

Những năm gần đây, diện tích trồng cà phê giảm do người dân trong xen canh với các loại cây khác. Năm 2020, diện tích cà phê của Việt Nam là 680.000 ha giảm 2% so với năm 2019. Khi giá cà phê xuống thấp, người nông dân có xu hướng chuyển sang trồng cây hồ tiêu. Tuy nhiên, ngành hồ tiêu cũng đang phải hứng chịu cuộc khủng hoảng cung dư thừa khi diện tích gấp 3 lần quy hoạch dẫn đến giá xuống thấp kỷ lục.

Tiêu thụ

Theo Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản, tháng 12/2020 xuất khẩu cà phê ước tính đạt 85 nghìn tấn với giá trị 170 triệu USD. Con số này đã đưa sản lượng xuất khẩu cà phê cả năm 2020 đạt 1,51 triệu tấn với giá trị 2,66 tỷ USD, giảm 8,8% về lượng và 7,2% về giá trị so với năm 2019.

Sản lượng cà phê xuất khẩu từ 2018 - 2020
Sản lượng cà phê xuất khẩu từ 2018 – 2020

Thị trường tiêu thụ cà phê Tây Ban Nha trong năm 2020

Tây Ban Nha tăng nhập khẩu khẩu cà phê từ nhiều thị trường chính nhưng giảm ở các thị trường Việt Nam, Colombia, Pháp trong 10 tháng năm 2020. Cụ thể, nhập khẩu cà phê từ Việt Nam của Tây Ban Nha đạt 106,72 nghìn tấn tương đương với 183,35 triệu USD, giảm 11,8% về lượng và 12,6% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Tây Ban Nha nhập khẩu cà phê trong 10 tháng năm 2020
Tây Ban Nha nhập khẩu cà phê trong 10 tháng năm 2020

Trong 10 tháng năm 2020, thị phần cà phê Việt Nam chiếm 35,92% thấp hơn so với cùng kỳ năm 2019. Ngược lại, Tây Ban Nha lại tăng nhập khẩu từ Brazil. Cụ thể, tăng 8,0% về lượng và 3,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2019.

Cơ cấu thị trường xuất khẩu cà phê sang Tây Ban Nha
Cơ cấu thị trường xuất khẩu cà phê sang Tây Ban Nha

Thị trường tiêu thụ cà phê một số quốc gia khác trong năm 2020

Việt Nam chủ yếu xuất khẩu cà phê chưa rang, khử chất cafein sang các thị trường Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch, khoảng 6,8 triệu USD năm 2019. Trong khi đó, mỗi năm các nước này nhập khẩu khoảng 455 triệu USD và chủ yếu từ Brazil, Honduras. Các nước Bắc Âu nhập khẩu phần lớn hạt cà phê Arabica và chỉ một lượng nhỏ cà phê Robusta. Trong khi đó, Việt Nam lại có thể mạnh xuất khẩu Robusta với khoảng 95% lượng cà phê xuất khẩu.

Diễn biến giá

Năm 2020, giá cà phê trong nước biến động giảm trong nửa đầu năm và có xu hướng tăng nhẹ vào nửa cuối năm. Tháng 12, giá cà phê vối nhân xô tăng nhẹ 500 đồng/kg tại các tỉnh Tây Nguyên so với năm cùng kỳ năm 2019. Giá cà phê cao nhất ở  Đắk Lắk và thấp nhất ở Lâm Đồng

Giá xuất khẩu cà phê trung bình đạt 2.000 USD/tấn vào tháng 12/2020, tăng 14,9% so với cùng kỳ năm 2019. Năm 2020, giá xuất khẩu cà phê trung bình ước tính đạt 1.759 USD/tấn, tăng 1,8% so với năm 2019.

Diễn biến giá cà phê năm 2019 và 2020
Diễn biến giá cà phê năm 2019 và 2020

Dự báo

Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Cacao Việt Nam, ông Lương Văn Tự cho rằng với việc sản lượng cà phê Việt Nam và thế giới đang có xu hướng giảm như hiện nay. Giá cà phê có thể tiếp tục tăng lên trong năm 2021. Tuy nhiên, việc phục hồi giá còn phụ thuộc rất nhiều vào sự phục hồi sau đại dịch.

Theo Cục Chế biến và Phát triển Nông sản, sản lượng tồn kho cà phê tại các kho cảng trên thế giới đã giảm cho thấy tín hiệu lạc quan cho thị trường xuất khẩu cà phê. Xuất khẩu cà phê Robusta được dự báo tiếp tục tăng cao khi nhu cầu sử dụng cà phê tại nhà gia tăng. Tuy nhiên, giá của loại cà phê này chưa được cải thiện nhiều do ảnh hưởng của dịch bệnh.

HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TRONG NGÀNH

Năm 2020, các doanh nghiệp trong ngành cà phê phải chịu nhiều ảnh hưởng của dịch bệnh lẫn cuộc khủng hoảng kéo dài 4 năm chưa kết thúc. Container bị thiếu hụt vào những tháng cuối năm khiến cho nhiều doanh nghiệp không thể xuất khẩu.

Tổng Công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe): Lỗ gần 26 tỷ đồng khi phải kinh doanh dưới giá vốn. Dịch bệnh diễn biến phức tạp khiến cho giá cà phê thế giới giảm sâu. Điều này đã đẩy Vinacafe luôn phải chịu sức ép giá bán thấp hơn giá thành.

16 công ty thuộc Vinacafe tại Đắk Lắk nợ thuế tới 70 tỷ đồng. Trong đó, Công ty TNHH MTV cà phê Ea Sim có số nợ thuế lớn nhất với hơn 10 tỷ đồng. Kế đến là Công ty TNHH MTV cà phê Ea Ktur nợ gần 10 tỷ đồng; Công ty TNHH MTV cà phê Việt Đức với khoản nợ thuế khoảng 8,4 tỷ đồng.

CHÍNH SÁCH

Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam – EU (EVFTA) đã được ký kết có hiệu lực từ ngày 01/08/2020 – 31/12/2022. GSP áp dụng cho Việt Nam song song với EVFTA. Do đó, doanh nghiệp được lựa chọn ưu đãi có lợi nhất cho mình.

Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và Thụy Điển cho biết, Ủy ban Châu Âu đã khai trương cổng thông tin điện tửhttps://trade.ec.europa.eu/access- tomarkets/en/content để hỗ trợ các hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp vừa và nhỏ Châu Âu. Từ đó, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tra cứu thông tin về xuất khẩu hàng hóa và các vấn đề liên quan.

Các phương tiện chuyên chở hàng hóa xuất nhập khẩu phải đảm bảo phòng chống dịch bệnh nghiêm ngặt.

Mặc dù phải chịu không ít khó khăn nhưng thị trường cafe 2020 cũng đạt được nhiều kết quả tốt. Dự báo năm 2021, thị trường cafe sẽ có nhiều bước tiến khi đại dịch dần dần được kiểm soát.

Nguồn: https://cdn.vietnambiz.vn/171464876016439296/2021/1/20/a2012020-bao-cao-ca-phe-nam-2020-final-16111582854511351635957.pdf

1900 588 878