CÀ PHÊ VỢT ĐƯA TA VỀ MIỀN KÝ ỨC CỦA NGƯỜI SÀI GÒN XƯA

Racquet coffee culture - memories of the old Saigon people

Cà phê vợt là thức uống được người Hoa đưa đến Sài Gòn vào những năm 90 của thế kỷ trước và nhanh chóng nhận được sự ủng hộ của người dân. 

Cà phê vợt vốn là loại cà phê được yêu thích của người Sài Gòn vào mỗi buổi sáng. Trải qua nhiều thập kỷ, nhiều loại cà phê mới đã du nhập vào nước ta. Tuy nhiên, cà phê vợt vẫn luôn có một chỗ đứng nhất định trong ký ức của người Sài Gòn xưa và nay. Những quán cà phê vợt đã tồn tại trong suốt hàng chục năm qua là minh chứng rõ nét nhất cho điều này.

Racquet coffee culture - memories of the old Saigon people

Hình 1: Cà phê vợt đã xuất hiện từ thế kỷ XX

Nguồn gốc cà phê vợt

Cà phê vợt hay còn gọi là cà phê kho, cà phê bít tất. Cà phê vợt được người Hoa sống tại Sài Gòn mang vào Việt Nam vào thế kỷ XX. Cà phê vợt là sự giao thoa giữa hai nền văn hóa. Thời điểm đó, cà phê phin được xem là loại đồ uống chỉ dành cho tầng lớp trung lưu. Còn cà phê vợt là thức uống yêu thích của người dân lao động bình dị. Cà phê vợt mang đến cho họ sự thư giãn trong chốc lát trước khi quay lại với cuộc sống mưu sinh vất vả ngược xuôi.

Cà phê vợt được đặt tên theo dụng cụ dùng để pha cà phê ngoài ra nó còn được biết đến với những cái tên khác như cà phê bít tất, cà phê kho. Thời đó khi phin pha cà phê còn chưa thịnh hành, người ta hay dùng một chiếc vợt vải để lọc cà phê. Cách pha này đòi hỏi sự công phu tỉ mỉ hơn so với cà phê phin. Để tạo ra được một ly cà phê vợt đậm đà hương vị thì phải trải qua rất nhiều công đoạn.

Ở thời điểm ấy, cà phê phin chỉ dành cho tầng lớp trung lưu. Cà phê vợt là thức uống của những người dân lao động bình dị ngày ấy, chẳng có thời gian ngồi chờ đợi ngắm nhìn từng giọt cà phê nhỏ xuống qua chiếc phin nhỏ. Cà phê vợt mang đến cho họ sự tiện lợi, uống thật nhanh cốc cà phê mùi khen khét, nhạt nhòa và rồi lại quay lại với bộn bề cuộc sống.

Racquet coffee culture - memories of the old Saigon people - 2

Hình 2: Cà phê vợt được pha trong ấm đất đặc trưng.

Theo thời gian, cà phê vợt trở thành thức uống không thể thiếu của người dân Sài Gòn. Ngày này, sự phát triển đã đem đến nhiều công cụ pha chế cà phê tiện ích. Những quán cà phê vợt vẫn nép mình trên những con phố. Đó là địa điểm thân thuộc của nhiều người. Họ tìm đến cà phê vợt như một cách quay về miền ký ức xưa cổ, sống trong bầu không khí của những năm 90 của mảnh đất hoa lệ.

Cách pha cà phê Vợt

Để pha ly cà phê vợt thì cần phải có cà phê ngon không thôi vẫn chưa đủ mà nước pha củng đóng vai trò rất quan trọng. Nước thủy cục (nước máy) có mùi, rất dễ làm thay đổi hương vị của ly cà phê. Chính vì vậy, nước dùng để pha cà phê phải để từ một đến hai ngày cho lắng cặn và bớt mùi rồi mới sử dụng.

Trước khi pha cà phê, người ta phải trụng sạch chiếc vợt qua nước sôi. Cà phê xay nhuyễn được lọc qua chiếc vợt sau đó nhúng vào siêu nước đang sôi. Để cà phê đều vị, người ta lấy chiếc muỗng khuấy đều vài lần rồi đậy nắp siêu lại. Người ta sử dụng siêu đất, loại chuyên được sử dụng để sắc thuốc bắc để giữ trọn vẹn hương thơm. Cà phê được ủ trong khoảng từ 5 đến 10 phút để hương vị cà phê thấm dần và hòa quyện với nhau. Sau đó, cà phê được đổ ra ấm sắt Tây để ra hết vị và dễ dàng sử dụng. Người ta tiếp tục đun thứ nước đầu này với lửa nhỏ liu diu trên bếp than dành cho những thực khách muốn uống cà phê vợt nóng.

Trước khi rót cà phê ra ly, phải trần sơ ly thủy tinh qua nước sôi để xua đi mùi nước máy sau khi rửa ly bám lại. Nói đến cà phê vợt mà không nhắc đến ngón nghề rót cà phê của các tay pha chế thì có khi thiếu sót. Cái hình ảnh đưa siêu cà phê lên cao rồi để cho dòng cà phê chảy ra từ vòi siêu làm tràn miệng ly cà phê đọng lại trong cái dĩa. Cái ngón nghề rót tràn ly này sao khéo quá, tràn chút xíu, để dư cà phê cho khách chút xíu thôi vậy mà thành một phong cách kề môi miệng vô cái dĩa vừa thổi vừa húp. Thì nhờ vậy mới giữ trọn vẹn được hương vị cà phê khi thưởng thức. Ngoài ra có một điểm khá thú vị khi pha cà phê vợt đó  là chiếc vợt dùng để lọc cà phê thì không nên giặt qua xà phòng vì sẽ làm mất mùi cà phê, chỉ cần rửa bằng nước sạch là đủ. Vợt càng dùng lâu năm, càng đen thì pha cà phê lại càng ngon.

Thưởng thức cà phê vợt theo cách của người Sài Gòn

Nếu để nói thưởng thức cà phê vợt như thế nào là ngon nhất để cảm nhận được cái chất riêng của nó , thì bạn nên thưởng thức cái nước đầu tiên sau khi pha một cách thuần túy không cho thêm gia vị vì đây là được gọi là phần nước cốt, cũng là lượt cà phê chất lượng nhất của một lần pha.

Giữa những con phố trải dài với đủ thứ cà phê khác nhau, cà phê vợt vẫn là thứ cà phê thu hút và khiến người ta muốn thử. Chẳng wifi, chẳng máy lạnh, những quán cà phê vợt nho nhỏ xưa cũ chỉ còn lại đâu đó góc nhỏ Sài Gòn tấp nập lại là điểm dừng chân được yêu thích.

Racquet coffee culture - memories of the old Saigon people - 1

Ký ức cà phê vơt – Một gốc Sài Gòn xưa

Cà phê vợt không đậm đà như cà phê phin hay cà phê pha máy, tuy nhiên ở nó lại mang một hương vị vô cùng đặc biệt. Hương cà phê nhẹ nhàng, với những người quen uống cà phê đậm vị sẽ thấy cà phê vợt có chút nhạt nhòa. Thưởng thức thật kỹ bạn sẽ ngửi thấy một chút mùi khét khét nhưng lại rất dễ chịu của cà phê. Cà phê vợt đậm đà theo cách tao nhã, không có vị đậm và đắng nặng nề. Thứ cà phê mộc mạc bình dân ấy, chỉ cần tỏa ra mùi hương thơm ngát cũng khiến người ta tự tìm đến, lại quyến luyến mãi chẳng muốn rời đi.

Đối nhưng ai không quen với vị đắng của cà phê nguyên chất thì có thể pha thêm chút đường hoặc sữa vào tách cà phê vợt, khuấy đều rồi từ từ nếm thử. Một chút cà phê hương vị tinh khiết, nước cà phê trải mỏng khắp miệng rồi nuốt xuống. Bạn có thể cảm nhận từng lớp hương thơm cà phê nhẹ nhàng lan tỏa khắp khoang miệng, xông thẳng lên hốc mũi, vòm họng lan tỏa lên tới đỉnh đầu.

Ở các tiệm nước của người Hoa còn có kiểu uống cà phê vợt chấm giò quẩy hoặc bánh tiêu. Với nhiều người lớn tuổi, dân hưu trí… kiểu cà phê này có thể thay thế phần ăn điểm tâm sáng. Thật là ngon lành biết bao khi cầm nguyên cả cái bánh giò quẩy chấm vào ly cà phê hoặc ngắt từng miếng bánh nhỏ rồi dùng muỗng vớt chung với cà phê lên nhâm nhi.

Để lại một bình luận

1900 588 878